Arrest:

Hoge Raad 13 december 2016, ECLI:NL:HR:2016:2842 (overzichtsarrest eenvoudig witwassen)

Samenvatting van het arrest op Rechtspraak.nl:

“Overzichtsarrest witwassen i.v.m. de inwerkingtreding van de Wet aanpassing witwasregeling m.i.v. 1 januari 2017 waarbij art. 420bis.1 Sr (“eenvoudig witwassen“) en art. 420quater.1 Sr (“eenvoudig schuldwitwassen”) worden ingevoerd. De art. 420bis, eerste lid, Sr en 420quater, eerste lid, Sr vullen de bestaande witwasbepalingen in die zin aan dat het verwerven of voorhanden hebben van een voorwerp dat onmiddellijk afkomstig is uit een door de verdachte zelf begaan misdrijf, ook kan worden bestraft als vorm van witwassen, zonder de vaststelling van gedragingen van de verdachte die (kennelijk) gericht zijn geweest op het daadwerkelijk verbergen of verhullen van de criminele herkomst van het voorwerp. Alsdan moet het bewezenverklaarde verwerven of voorhanden hebben van een voorwerp dat onmiddellijk afkomstig is uit een door de verdachte zelf begaan misdrijf, worden gekwalificeerd als eenvoudig (schuld)witwassen, als bedoeld in de art. 420bis.1 of 420quater.1 Sr. De strafbaarstelling van eenvoudig witwassen richt zich dus specifiek op de situatie van het verwerven of voorhanden hebben van een voorwerp dat onmiddellijk afkomstig is uit een door de verdachte zelf begaan misdrijf. In zo’n situatie is denkbaar dat de tenlastelegging zowel het eenvoudig witwassen als het grondmisdrijf omvat.”
(bron: Rechtspraak.nl)

Commentaar op arrest over nieuw artikel witwassen:

Nieuwe witwas-delicten: eenvoudig witwassen

Op 1 januari 2017 is een wetswijziging in werking getreden. Deze zorgt ervoor dat een veroordeling voor het witwassen van voorwerpen uit eigen misdrijf mogelijk wordt, ook als niet is geprobeerd de criminele herkomst ervan te verhullen of verbergen. Daarvoor is het delict ‘eenvoudig witwassen’ aan het Wetboek van Strafrecht toegevoegd. Er zijn een opzet- en een schuldvariant (art. 420bis.1 Sr en art. 420quater.1 Sr ). In deze bepalingen wordt strafbaar gesteld het verwerven of voorhanden hebben van voorwerpen afkomstig van zelf gepleegde misdrijven. De nieuwe strafbaarstellingen hebben een lagere maximumstraf dan de witwasdelicten die er al waren. Dit omdat de verdachte nog geen handelingen heeft verricht die daadwerkelijk gericht zijn op het verbergen en verhullen van de criminele herkomst. Daarmee krijgt het OM dus een nieuwe mogelijkheid om verdachten veroordeeld te krijgen.

Hoe ziet de Hoge Raad eenvoudig witwassen?

De Hoge Raad geeft in het hier besproken arrest van 13 december 2016 een overzicht van de huidige witwasjurisprudentie. Maar hij loopt tegelijk ook al vooruit op de interpretatie van deze nieuwe strafbepalingen. Hij geeft een aantal aanwijzingen voor de toepassing ervan in de praktijk. Dat valt buiten het bestek van de zaak zelf, maar de Hoge Raad kan nu eenmaal alleen spreken via zijn arresten. Het is voor de lagere rechters ook wel zo fijn als ze vanaf het begin al weten hoe de Hoge Raad ertegenaan kijkt. Want hoe past het nieuwe eenvoudig (schuld)witwassen in het stelsel dat de Hoge Raad heeft ontwikkeld? Dit is interessant omdat de Hoge Raad eerder juist voor het gedrag wat daarmee strafbaar is gesteld besliste dat het niet onder de bestaande witwasartikelen viel. De wetswijziging was ook vooral bedoeld als een correctie van deze koers van de Hoge Raad door de wetgever.

Direct afkomstig uit eigen misdrijf?

Een eerste observatie van de Hoge Raad is dat het moet gaan om voorwerpen die onmiddellijk afkomstig zijn uit enig eigen misdrijf. De nieuwe bepalingen gelden niet als de verdachte een van misdrijf afkomstig voorwerp verwerft of voorhanden heeft (misdaadgeld) dat na uitvoering van een aantal witwashandelingen weer bij hem terug is gekomen. Dan gelden de andere bepalingen en is de maximale straf dus hoger.

Witwassen niet gebruiken voor extra straf

Maar de belangrijkste overweging in het arrest is volgens mij dat het niet de bedoeling van de wetgever is geweest naast het gronddelict nog eens het witwassen van voorwerpen uit eigen misdrijf extra te bestraffen, als er geen handelingen zijn verricht die zijn bedoeld om de criminele herkomst te verhullen of te verbergen. Het gaat er vooral om dat de verdachte niet helemaal vrijuit gaat als hij niet voor een gronddelict kan worden veroordeeld, maar wel in het bezit is van de buit. Het gronddelict en het eenvoudig witwassen mogen wel samen ten laste worden gelegd. Maar als ze vervolgens ook allebei bewezen worden verklaard mag de straf niet hoger uitvallen dan als de verdachte alleen voor het gronddelict was veroordeeld.

Kansen voor de verdediging bij verdenking witwassen

De nieuwe witwaswetgeving maakt het leerstuk witwassen weer uitgebreider en complexer. Onder welke witwasbepaling valt de gedraging? Wat heeft dat voor gevolgen voor de bewezenverklaring, kwalificatie en straftoemeting? Daarom biedt deze wetswijziging niet alleen meer mogelijkheden voor het openbaar ministerie, maar is de kans op fouten ook groter. Dat geeft dus ook weer nieuwe kansen voor de verdediging in de zaken waarin een verdenking van witwassen speelt.

Heb je hierover vragen of ben je al geconfronteerd met de nieuwe witwaswetgeving? Neem gerust vrijblijvend contact met ons op.

© 2017-2024 Daamen, advocaten. | Disclaimer | Sitemap | Links | Beheer