Vanaf deze maand gaat het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) in Straatsburg niet-ontvankelijkheidsbeslissingen van een (korte) toelichting voorzien.
De oude werkwijze
Het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) werd rond 2010 overstelpt met klachten uit de 47 lidstaten van de Raad van Europa. Veel klachten die bij het EHRM worden ingediend, worden niet in behandeling genomen, ofwel omdat niet aan de procedureregels is voldaan, ofwel omdat de klacht zelf duidelijk niet terecht is. In 2011 wachtten er meer dan 100.000 van dit soort ‘kansloze’ zaken op een beslissing. Om dit ‘stuwmeer’ van zaken terug te dringen werd besloten de beslissingen tot niet-ontvankelijkheid van klachten niet langer te motiveren. De klager kreeg een briefje van een halve pagina met slechts de mededeling dat de klacht niet ontvankelijk was verklaard. Waarom die beslissing was genomen werd niet vermeld.
Aanpassing na kritiek
Begrijpelijkerwijs leidde dit tot veel frustratie bij klagende burgers (en hun advocaten). Je besteedt veel tijd aan de klacht en vaak staat er ook veel op het spel, en dan wordt met een simpel briefje zonder toelichting je klacht naar de prullenbak verwezen. Vaak kunnen mensen beter met zo’n beslissing leven als ze weten wat de reden is dat het EHRM de zaak niet in behandeling wil nemen. Niet alleen de klagende burgers, maar ook de lidstaten hadden daar moeite mee. In 2015 hebben de lidstaten aan het Hof gevraagd de beslissingen meer te motiveren. Het EHRM komt nu tegemoet aan die kritiek. Het stuwmeer is grotendeels weggewerkt en er is nu dus iets meer tijd om aan de zaken te besteden.
De nieuwe werkwijze
Vanaf deze maand zullen de klagers die niet-ontvankelijk worden verklaard niet een briefje krijgen, maar een officiële ‘beslissing’. Die beslissing wordt door een rechter ondertekend. In veel gevallen zal de reden voor de niet-ontvankelijkheid worden vermeld. Niet in alle gevallen: als een klager teveel kansloze klachten in zijn verzoekschrift zet, kan de rechter alsnog met een ongemotiveerde beslissing volstaan. Dit is een stap in de goede richting, maar wonderen hoeven we van deze wijziging niet te verwachten. Een efficiënte afdoening van zaken is nog steeds een belangrijk speerpunt van het Hof. De motivering zal dus nog altijd kort en bondig zijn.
Klagen bij het EHRM
Als op nationaal niveau rechten uit het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM) worden geschonden door de overheid, kunnen burgers een procedure tegen de betreffende lidstaat aanspannen bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens. Voor het strafrecht en detentierecht zijn de volgende artikelen belangrijk: art. 3 (verbod op martelen), art. 5 (recht op vrijheid), art. 6 (recht op een eerlijk proces) en art. 8 (recht op bescherming van de privésfeer). Voordat je naar Straatsburg stapt, moeten de nationale rechtsmiddelen wel uitgeput zijn. Dat betekent dat je eerst tot aan de hoogste rechterlijke instantie in eigen land moet hebben geprocedeerd zonder resultaat.
Bijstand van een advocaat in EHRM-zaken
Voor de procedure bij het EHRM gelden erg veel regels. Zo moet het verzoekschrift aan strenge eisen voldoen, vooral ook om de afwikkeling van zaken gemakkelijker te maken. Het is daarom verstandig een advocaat in te schakelen als je naar Straatsburg gaat. Een advocaat kan je ook adviseren of het wel zin heeft aan deze procedure te beginnen.
De advocaten van Daamen, advocaten. kunnen je bijstaan in EHRM-zaken, met name als de klachten te maken hebben met strafrecht of detentierecht. Wij werken in het hele land en ook pro deo.
Neem vrijblijvend contact met ons op om de mogelijkheden te bespreken.
