Arrest Tanken zonder te betalen:
Hoge Raad 20 maart 2018, ECLI:NL:HR:2018:367 (Tanken zonder te betalen diefstal?)
Samenvatting arrest op Rechtspraak.nl:
(Niet te volgen? Geen nood, het wordt hieronder uitgelegd!)
“HR wijdt algemene beschouwingen aan de afbakening tussen de vermogensdelicten diefstal (art. 310 Sr), verduistering (art. 321 Sr), oplichting (art. 326 Sr) en flessentrekkerij (art. 326a Sr) als het gaat om tanken zonder te betalen. De enkele omstandigheid dat betrokkene brandstof heeft getankt zonder te betalen, is niet z.m. toereikend voor de conclusie dat zulks diefstal oplevert, maar evenmin voor de slotsom dat die gedraging moet worden gekarakteriseerd als verduistering. Van belang is vooral de intentie waarmee betrokkene heeft getankt, alsmede of het tanken als wegnemen of slechts als – anders dan door misdrijf – onder zich krijgen wordt aangemerkt. De HR geeft enkele aanknopingspunten voor de strafrechtelijke waardering van tanken zonder te betalen. Daarbij zijn f&o van het geval van belang. Kwalificatie als diefstal is uitgesloten indien door betrokkene in feitelijke aanleg met voldoende concretisering is aangevoerd en ook uit het onderzoek ttz. aannemelijk wordt, dat de intentie tot toe-eigening van de brandstof eerst na het tanken is ontstaan. In zo’n geval kan sprake zijn van verduistering.”
(bron: Rechtspraak.nl)
De zaak
De verdachte had een aantal keren getankt zonder voor de getankte brandstof te betalen. Wel had hij voor het wegrijden bij de kassa een schuldbekentenis ondertekend. Maar betaling bleef uit. Volgens het hof was dit diefstal. De verdachte had eerder getankt zonder afrekenen en had geen inkomen. Daarom ging het hof ervan uit dat hij al vooraf van plan was de benzine niet af te rekenen. De verdachte vond dat dit wegrijden na het tanken misschien wel een andere delict oplevert, maar geen diefstal. Hij ging in cassatie en legde deze vraag aan de Hoge Raad voor. De Hoge Raad geeft hem geen gelijk, maar maakt wel van de gelegenheid gebruik om wat algemene opmerkingen te maken over dit fenomeen. Advocaat-generaal Bleichrodt had in zijn uitgebreide conclusie over tanken zonder te betalen de Hoge Raad gevraagd een standaardarrest te wijzen.
Hoge Raad: het hangt ervan af…
Welk delict het niet afrekenen van brandstof oplevert, hangt volgens de Hoge Raad echt af van de concrete omstandigheden. Wat was de dader van plan? Op welk moment? Daarvoor is de verklaring van de verdachte een belangrijke bron.
Meestal diefstal of verduistering
Volgens de Hoge Raad levert tanken zonder te betalen meestal diefstal of verduistering op. Diefstal is het als je de brandstof met het oogmerk tot wederrechtelijke toe-eigening wegneemt. Vereist is dan wel dat je op het moment van het tanken (het wegnemen) al van plan bent niet af te rekenen. Ook als de bediende van het tankstation toestemming geeft de brandstof mee te nemen (zoals in deze zaak) kan het diefstal zijn.
Van verduistering is sprake als de betrokkene de brandstof anders dan door misdrijf onder zich heeft, maar zich vervolgens deze wederrechtelijk toe-eigent. Dat is dus de situatie waarin de dader pas na het tanken bedenkt dat hij niet gaat afrekenen.
Soms oplichting of flessentrekkerij
Bij oplichting staat centraal dat je iemand anders beweegt het voorwerp aan je af te geven met gebruikmaking van een vorm van bedrog, bijvoorbeeld een valse naam gebruiken of met diverse leugens een valse voorstelling van zaken geven.
Flessentrekkerij wordt het als iemand er een gewoonte van maakt te tanken zonder te betalen.
Commentaar: advies advocaat belangrijk
De Hoge Raad maakt in dit arrest duidelijk dat de verklaring van de verdachte belangrijk kan zijn voor de kwalificatie. Op diefstal, oplichting en flessentrekkerij staat maximaal vier jaar gevangenisstraf, terwijl verduistering een strafmaximum van drie jaar heeft. Iemand die wordt beschuldigd van tanken zonder te betalen doet er dan ook verstandig aan om – vóórdat hij een verklaring aflegt! – een advocaat te spreken.
Heb je een lopende cassatieprocedure, zorg er dan voor dat je een advocaat hebt die zich daarin specialiseert. Ben je verwikkeld in een cassatieprocedure? Of wil je advies over je cassatieprocedure? Neem gerust vrijblijvend contact met ons op. Wij staan je graag te woord.